LİSANS ÜSTÜ EĞİTİM İÇİN ÖRNEK SINAV SORULARI...

Lisans üstü "yeterlilik" sınavlarına hazırlanmak hiç de kolay değil. Doçentlik sözlü sınavı da zorlu engellerden birisi. Aradan yıllar geçse de hocalarımız kendilerine sorulan ya da kimi sınavlarda adaylara sordukları soruları hala hatırlıyor ve tekrarlıyorlar. Ancak sınavlara ilk kez girecek adaylar "acaba ne tür sorular gelebilir" stresi yaşıyorlar. Çünkü "sınavda her şey çıkabilir"...



İşte bu sayfada bu tür sınavlara girecek arkadaşlarımıza yardımcı olmak ve onların eğitimlerine de bir katkı sağlamak amacıyla kendi deneyimlerimizde karşılaştığımız ya da kendi sorduğumuz sorulardan oluşan bir "soru havuzu" oluşturmak istedik.

Bu bağlamda, en azından örnek olabilecek ve bir fikir verebilecek belli başlı, akılda kalan kimi soruları sıralamayı arzu ettik.

Sınava girecek tüm arkadaşlarımıza şimdiden başarılar dileriz.

Prof. Dr. Erkan Yüksel'den gelen sorular:

1. Gezi Parkı eylemlerinin medyada yer alış biçimini liberal-çoğulcu iletişim kuramları çerçevesinde nasıl yorumlayabilirsiniz?
2. "Mahalle Baskısı" kavramı daha çok hangi iletişim kuram/ları çerçevesinde yorumlanabilir?
3. Niteliksel ve niceliksel araştırma yaklaşımlarını birbirinden ayıran temel unsurlar nelerdir?
4. Evren ve örneklem kavramlarını nasıl açıklayabilirsiniz? Hangi örnekleme tekniklerini biliyorsunuz? Örneklem almada "yansızlık", "temsil yeteneği", "olasılık" ne demektir?
5. İçerik çözümlemesi bir yöntem midir, teknik midir?
6. İçerik analizi ile söylem analizi arasındaki benzerlik ve farklılıklar nelerdir?
7. Suskunluk Sarmalı ile Gündem Belirleme hangi noktada birbirlerinden ayrılmakta ve birbirlerini tamamlamaktadırlar?
8. Hipotez ile varsayım arasındaki benzerlik ve farklılıklar nelerdir?
9. Kuram ile yasa arasındaki benzerlik ve farklılıklar nelerdir?
10. İletişim nedir?
11. İletişim bilimde dikkati çeken iki temel okulun kullandığı kavramları örneklendirebilir misiniz?
12. Türk basını hangi basın kuramına uyar?
13. Medyada sağlık haberciliğini nasıl değerlendiriyorsunuz?
14. Gazetecilik eğitiminin bugününü nasıl değerlendiriyorsunuz?
15. Gazetecilik eğitiminin geleceği konusunda ne düşünüyorsunuz?
16. İnternet gazeteciliği basın yasaları ya da benzer yasalarla denetlenebilir mi?
17. Kamusal taşıyıcılık ne demektir? Bizdeki durum nedir?
18. İnternet yasası çalışmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
19. Türkiye'deki iletişim araştırmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
20. Dünyada iletişim araştırmaları hangi yönde ilerlemektedir?
21. Pozitivizm neyi savunur?
22. Editöryal bağımsızlık ne demektir?
23. Haberde objektiflik ne demektir? Bu nasıl sağlanabilir?
24. "Kamu yararı" ne anlama gelir?
25. "Kamusal taşıyıcılık" nedir?
26. Medya içeriklerini belirleyen başlıca unsurlar nelerdir?
27. Gazeteci objektif olabilir mi?
28. Yararcı ve ödevci ahlak anlayışları arasındaki benzerlik ve farklılıklar nelerdir?
29. İnsanların gazete satın alma, televizyon izleme, internette gezinme davranışı daha çok hangi kuram/larla açıklanabilir?
30. Medyada şiddet gösteriminin insanlar üzerindeki etkileri nasıl açıklanmaktadır?
31. Toplumsal sorumluluk kuramını diğer kuramlardan ayıran belli başlı özellikler nelerdir?


Prof. Dr. Nejdet Atabek'in ilettiği sorular:

1.    Kamuoyunun gücünü tartışınız?

2.    Günümüz Türkiye’sinde kamuoyunun etkinliğini tartışınız?

3.    Kamuoyunun demokratik rejimler tarafından önemini tartışınız?

4.    Normatif medya kurumları nelerdir? Türkiye’deki medyanın durumunu ve normatif medya kuramları bakımından değerlendiriniz?

5.    Türkiye’deki medyayı, medya, iktidar ilişkileri bakımından değerlendiriniz?

6.    Türkiye’deki basın özgürlüğünü tartışınız?

7.    Geçmişten günümüze, Türkiye’de yerel basının ortaya çıkışını ve gelişimini anlatınız?

8.    Yerel basının sorunlarını ve çözüm yollarını tartışınız?

Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çiler Dursun'un sınav soruları:

1. Soru: Haber ve habercilik/gazetecilik üzerine eleştirel yaklaşımlar çerçevesinde gelişen akademik-analitik ilgiler, özellikle ikinci dünya savaşından itibaren oldukça yoğunlaşmıştır. Bu çalışma alanında Kıta Avrupası araştırma geleneği, Anglo-Amerikan araştırma geleneği ve Türkiye’deki araştırma yönelimleri arasında:

 -Saptanan ve yoğunlaşılan sorunsallar (problematikler) bakımından,

- Bu sorunsallar ele alınırken başvurulan araştırma yöntemleri bakımından,

- Yeğlenen terminoloji ve kavramsal/kuramsal dayanak noktaları bakımından,

- Paradigma ayrışmaları bakımından,

- Sundukları açıklayıcı çerçevelerin içinde yer aldıkları toplumsal bağlamda hangi türden sorunlara yanıt verdikleri ya da veremedikleri bakımından karşılaştırmalı bir inceleme yapınız.

Çıkardığınız sonuçları değerlendiriniz. İncelemenizde haber-habercilik/gazetecilik konularında yapılmış olan ve literatürde yer alan çalışmaları ve/veya kişileri, çevreleri de belirtiniz.

2. Soru: Medya toplumsal değişme aracı mıdır yoksa varolan durumun korunmasına ve sürdürülmesine yardımcı mı olur? Gerekçelerinizle, örneklerinizle ve kavramsal bir çerçeve kurarak açıklayınız, tartışınız.

3. Soru: İletişim sürecinin temel bileşenleri sayılan kaynak, mesaj ve alıcı üçlüsünden hangisinin iletişimde belirleyici ve etkinliği yüksek unsur olduğunu, geleneksel kitle medyası ile yeni iletişim teknolojileri arasında bir karşılaştırmaya giderek tartışınız. Gerekçelerinizi örneklerle anlatınız.

4. Soru: “Her ülkede medya, ulusal olanla yabancı olan, ötekilik ile aynı olma durumu, tekrar ile farklılık arasında değişen sınırlar sorununu yaratır.” Bu ifadeden ne anlıyorsunuz? Elektronik medyanın insanların zaman, mekan ve kimlik aidiyetleriyle ilgili etkilerini de göz önüne alarak ve Türkiye’nin medyasından örneklerle açıklayınız.

5. Soru: Güç ilişkilerini yeniden kurma yönündeki her mücadele, bu ilişkilerin zamansal ve mekânsal temellerini yeniden düzenleme yolunda bir mücadeledir. Kapitalizm bu mücadeledeki stratejilerini ve başarısını, yeni medyaların gelişimini ve para, zaman ve mekan ile yeni enformasyon teknolojileri arasındaki ilişkileri de göz önüne alarak, değerlendiriniz, eleştiriniz.

6. Soru: Kültürel çalışmalar, toplumsal varlık ve toplumsal bilinç arasında basit üstyapı-altyapı ayrımından daha karmaşık bir diyalektik olduğunu öne sürer. Medya iletileri de bu diyalektiğin bir dışavurumu olarak görülür. Böyle bir eleştirel perspektifin kavramlarını ve önermelerini kullanarak, (yani teorik bir zeminden hareketle), Ergenekon Davası süreci ile ilgili anlamların medyada üretimi konusunda bir analiz denemesi yapınız.

7. Soru: Eleştirel toplum kuramı ile eleştirel iletişim kuramı arasındaki bağlantı nasıl kurulabilir? Bu bağlantıyı size göre en esaslı biçimde hangi yaklaşım veya düşünce akımı kurabilmiştir? Neden? Açıklayınız, tartışınız.

8. Soru: Nicolas Garnham’ın kullandığı kültür ve medya nosyonu ile Stuart Hall’un kullandığı kültür ve medya nosyonu arasındaki farkı açıklayınız. Siz kültür ve medya ilişkisi açısından kendinizi hangisine yakın hissediyorsunuz? Nedenleriyle, örneklendirerek anlatınız.

9. Soru: Frankfurt okulu, bireyin iç yapısı (psişik dünyası) ile toplum arasındaki uçurumu köprülemeye çalışırken kitle iletişim araçlarına nasıl bir konum atfetmektedirl? Kuramcıların özellikle 20. yüzyılın ilk yarısındaki görüşlerini ve dönemin kültür endüstrisi ve kapitalist kitle üretimi/tüketimi meselelerini hatırlayarak tartışınız.

10. Soru: Marksizm’de belirlenim (determination) sorunu kültürel çalışmalara göre nedir? Bu sorunu aşmak için önerdiği teorik çözümü ayrıntılarıyla tartışınız. Bu bağlamda yaptıkları çalışmalardan örnek veriniz.

11. Soru: “Yeni medya ve iletişim teknolojileri çalışmalarındaki temel paradigmaları hatırlayarak, bu paradigmaların epistemik çerçevelerini açıklayınız; bu epistemelerine göre açık veya örtük nasıl bir özne anlayışına sahip olduklarını değerlendiriniz; yeni iletişim teknolojilerinin özne anlayışı ile kültürel çalışmaların post-Marksist döneminin özne anlayışını karşılaştırınız.

12. Soru: “Medya vasıtasıyla görmek, dünyanın kavranması açısından bir engel bile olabilir.” ifadesinde vurgulanan görüşü açıklayınız. Katılıp katılmadığınızı gerekçeleriyle ve medya-gerçeklik ilişkisini tartışan bir teorik çerçeve dahilinde anlatınız.

12. Soru: Modern devletin egemenlik sacayağı ekonomik, siyasi ve askeri egemenlikten oluşur. Günümüzün küresel manzarası bu sacayaklarını nasıl etkilemiştir? Devlet egemenliği kavramı nasıl dönüşmüştür? Bu dönüşüm, uluslararası iletişim süreçleri açısından ne anlama gelmektedir? Tartışınız.

14. Soru: Kapitalizmin 1970’lerde girdiği üçüncü büyük bunalım ile iletişim ve enformasyon teknolojilerindeki gelişmeler arasında nasıl bir bağ kurulabilir? Anlatınız.

15. Soru: Eleştirel olmak ne demektir? Kapitalist bir sistemde ve modern burjuva toplumunda eleştirellik neye yönelik olarak gelişmiştir? Eleştirelliğin gücünü, erimini ve zayıflıklarını dikkate alarak tartışınız.

16. Soru: Yeni küresel uzam, kimliklerin algılanışı, oluşumu ve karşılaşma tarzları bakımından ne tür olanaklar sunmaktadır? Verili küresel güç ilişkileri sistemini göz önüne alarak tartışınız.

17. Soru: Stuart Hall’a göre Kültürel Çalışmalar nedir? Bu alanın disiplinler arası bir pratik/proje olması ne anlama gelmektedir?

18. Soru: Yapısalcılık (structuralism) ile tarihsicilik (historicism) yaklaşımlarının Kültürel Çalışmalar’ın ana gövdesini aynı anda oluşturmaları Hall tarafından nasıl ve neden gerçekleştirilmiştir, anlatınız.

19. Soru: Kültürel Çalışmalar, Hall’a göre hakim düzene direnme bakımından hangi olanakları içermektedir ve bunu nasıl sağlayabilir?

20. Soru: Marksizim’de belirlenim (determination) sorunu Hall’a göre nedir? Bu sorunu aşmak için önerdiği teorik çözümü tartışınız.

21. Soru: Hall’un çalışmalarında temsil (representation) kavramının gerçek (real) ile ilişkisi bakımından geçirdiği değişimi anlatınız.

22. Soru: Hall, fark (difference) ve kimlik arasındaki ilişkiyi nasıl kurmaktadır? Türkiye’den örneklerle tartışınız.

23. Soru: İdeoloji nosyonu Hall’un yaklaşımında klasik Marksist anlayıştaki gibi bir yanlış bilinçlilik meselesi değildir. İdeoloji kavrayışı Hall tarafından nasıl ele alınmaktadır? Sizce bu kavramdaki dönüşüm, ideoloji çözümlemeleri bakımından hangi olanakları veya kısıtlılıkları içermektedir?

24. Soru: Lacan’ın psikanalitik yaklaşımına Kültürel Çalışmalar alanında hangi çerçevede başvurulmaktadır? Lacan’ın özne kuramının kültürel çalışmaların ideoloji anlayışına katkısı nedir?